Kiểm tra ATTP. Ảnh minh họa

Cho đến nay, cơ chế, chính sách về quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm (ATTP) nông, lâm, thủy sản cơ bản đã được xây dựng đầy đủ và đồng bộ. 

Thực trạng "nhức nhối"

Tuy nhiên, nhiều vụ việc mất ATTP và nguy cơ vi phạm về ATTP còn cao vẫn là vấn đề gây bức xúc trong xã hội.

Qua kiểm tra, lấy mẫu xét nghiệm cho thấy, dư lượng thuốc BVTV vượt ngưỡng cho phép trong rau chiếm khoảng 5-6%, có loại cao hơn. Còn đối với sản phẩm chăn nuôi, thủy sản, nguy cơ mất ATTP nguy cơ là tồn dư chất cấm, kháng sinh, nhiễm vi sinh vật hoặc tình trạng bơm nước vào để tăng trọng đã được nhắc đến nhiều trong thời gian qua. Trong lĩnh vực chăn nuôi, năm 2014 chất cấm (chủ yếu là nhóm beta agonist) giúp lợn tăng trọng, “bung đùi, nở vai” lại xuất hiện.

Thời điểm tháng 5, tháng 6/2014, cơ quan chức năng phát hiện hơn 8 tấn cám hỗn hợp “dính” chất cấm Salbutamol do Công ty TNHH liên kết đầu tư LIVABIN (xã Trưng Trắc, huyện Văn Lâm, Hưng Yên) sản xuất, đang tiêu thụ tại Thanh Hóa. Từ tháng 7/2014 đến cuối năm 2014, Cục Chăn nuôi đã phối hợp, kiểm tra các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi công suất dưới 15.000 tấn/năm. Kết quả kiểm tra gần 330 mẫu, phát hiện 5,2% mẫu “dính” chất cấm, 11,6% mẫu không đảm bảo chất lượng.

Ngoài ra, hơn 310 mẫu nước tiểu gia súc được lấy sau khi ăn thức ăn chăn nuôi công nghiệp, phát hiện 3,86% mẫu có tồn dư chất cấm vượt mức cho phép. Cùng đó, hơn 300 mẫu thịt, gan, thận gia súc trên thị trường kiểm tra cũng phát hiện 17,7% số mẫu có hàm lượng kháng sinh vi phạm quy định.

Theo ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục ATTP (Bộ Y tế) trong năm qua, dù thực trạng đảm bảo ATTP trong cả nước đã được cải thiện đáng kể, song tỷ lệ cũng như số lượng cơ sở có vi phạm vẫn rất lớn.

Cụ thể, trong tổng số 514.735 cơ sở  được kiểm tra, có đến 152.750 cơ sở vi phạm ATTP, chiếm gần 22%. Vi phạm phổ biến nhất là điều kiện vệ sinh cơ sở, dụng cụ, trang thiết bị sản xuất không đảm bảo (chiếm trên 12%).

Các đoàn kiểm tra cũng đã lấy hơn 14.000 mẫu thực phẩm gửi kiểm nghiệm, kết quả có đến 13,6% số mẫu không đảm bảo chất lượng, trong đó có những mẫu sai phạm rất nghiêm trọng như thực phẩm chức năng chứa tân dược, thực phẩm nhiễm ecoli, coliform, nấm mốc… gấp nhiều lần tiêu chuẩn cho phép. Trong năm, cả nước cũng ghi nhận 189 vụ ngộ độc thực phẩm với hơn 5.100 ca mắc, 4.100 ca nhập viện và 43 trường hợp tử vong. So với năm 2013, ngộ độc thực phẩm tăng 22 vụ và số người tử vong tăng gần 54%.

"Kiểm soát chặt, xử phạt nghiêm" phải thực chất

Năm 2015, Bộ NN&PTNT chủ trương triển khai mạnh mẽ các chương trình giám sát ATTP nông sản, thủy sản, ưu tiên nhóm sản phẩm đang gây bức xúc về chất lượng. Đồng thời, chú trọng quản lý chất lượng vật tư đầu vào như giống, phân bón, chế phẩm chuyên dùng và kiểm soát chặt chẽ hàng hóa nhập khẩu có nguồn gốc động, thực vật nhằm ngăn chặn tình trạng hàng không đảm bảo ATTP nhập vào Việt Nam.

Riêng về ATTP trong khâu giết mổ gia súc, gia cầm, theo dự kiến, tháng 5/2015, Luật Thú y sẽ được Quốc hội thông qua. Đây sẽ là cơ sở quan trọng cho việc tổ chức hệ thống quản lý dịch bệnh, quản lý thuốc thú y, giết mổ…

“Trăn trở lớn nhất của ngành nông nghiệp hiện nay là vấn đề đảm bảo ATTP nông sản thực phẩm. Chính vì vậy, Bộ NN&PTNT đã đề xuất lấy năm 2015 là năm ATTP trong lĩnh vực nông nghiệp với những giải pháp quyết liệt nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về vấn đề này”, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát nhấn mạnh về nhiệm vụ của ngành trong năm tới.

Theo thông tin mới nhất, để đảm bảo ATTP dịp Tết Nguyên đán Ất Mùi, Ban Chỉ đạo ATVSTP T.Ư đã thành lập 6 đoàn kiểm tra liên ngành thanh, kiểm tra tại 12 tỉnh, TP trọng điểm trên cả nước. Các đoàn kiểm tra sẽ tập trung kiểm tra những thực phẩm được tiêu thụ nhiều trong dịp này, những thực phẩm có nguy cơ cao như bánh kẹo, mứt, bia, rượu…

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đề nghị các đoàn kiểm tra khi phát hiện vi phạm cần xử lý nghiêm, đồng thời thông báo công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng tên các cơ sở sản xuất, tên sản phẩm vi phạm để người dân không sử dụng các sản phẩm đó, hoặc rút giấy phép lưu hành sản phẩm.