Với tỉnh miền núi còn khó khăn như tỉnh Bắc Kạn, để đầu tư xây dựng và phát triển thì việc huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn là vấn đề cần được quan tâm. Những năm qua, nguồn vốn ODA đã góp phần tích cực vào phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh.
Cần đảm bảo tiến độ
Giai đoạn 2011 – 2015 số vốn ODA và vốn vay ưu đãi được ký kết trên 2.050 tỷ đồng, đến nay giải ngân ước đạt 1.660 tỷ đồng, đạt trên 81% số vốn đã ký kết. Trong đó, giải ngân vốn ODA không hoàn lại trên 44 tỷ đồng, đạt 41%; giải ngân vốn vay 1.376 tỷ đồng, đạt 88%; giải ngân vốn vay ưu đãi 238,9 tỷ đồng, đạt trên 62% so với tổng số vốn đã ký. Với tỷ lệ giải ngân như trên, Đoàn công tác Bộ Kế hoạch và đầu tư trong chuyến thăm và làm việc tại Bắc Kạn, đã đánh giá tiến độ giải ngân nguồn vốn ODA của Bắc Kạn đạt kết quả tương đối cao so với nhiều tỉnh.
Hiện trên địa bàn có 07 dự án ODA lớn đang được triển khai. Nguồn vốn ODA đã được tỉnh ưu tiên sử dụng cho các lĩnh vực như giao thông nông thôn, phát triển nông nghiệp và nông thôn (bao gồm thủy lợi, lâm nghiệp) kết hợp xóa đói giảm nghèo, cấp thoát nước và bảo vệ môi trường, y tế, giáo dục và đào tạo. Theo đánh giá của UBND tỉnh, các dự án đầu tư xây dựng cơ bản tuy mất nhiều thời gian cho công tác chuẩn bị đầu tư như đền bù giải phóng mặt bằng, di dân và tái định cư, công tác đấu thầu... nhưng tiến độ vẫn được đảm bảo.
Đối với các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông, tiến độ thi công đang triển khai đúng kế hoạch. Dự án nâng cấp, cải tạo đường tỉnh 255 huyện Chợ Đồn (sử dụng nguồn vốn ADB) đã thực hiện giải phóng mặt bằng gần 100% thực hiện chi trả 530/532 hộ dân, công tác di chuyển các công trình hạ tầng kỹ thuật đang triển khai đúng kế hoạch, công tác xây lắp thi công đạt trên 62% tổng giá trị thực hiện 04 gói thầu; Dự án đường Đôn Phong – Nặm Tốc (Bạch Thông) sử dụng vốn kết dự chương trình JICA, chủ đầu tư và nhà thầu xây lắp đã tổ chức khởi công xây dựng công trình; Dự án tuyến đường từ 254B sử dụng vốn kết dư chương trình JICA, đang được hoàn thiện các hạng mục...
Những dự án phát triển nông nghiệp và nông thôn như: Dự án phát triển cơ sở hạ tầng nông thôn bền vững các tỉnh miền núi phía Bắc thực hiện các tiểu dự án đúng tiến độ yêu cầu; Dự án Quan hệ đối tác vì người nghèo trong phát triển nông lâm nghiệp của tỉnh thực hiện được 76 hợp đồng, dự kiến hết tháng 6/2015 sẽ kết thúc ngoài hiện trường và thực hiện thanh quyết toán.
Riêng hợp phần Trung tâm đào tạo y tế (sử dụng nguồn vốn Ả rập Xê út) trong Dự án Bệnh viện Đa khoa và Trung tâm đào tạo y tế tỉnh Bắc Kạn, Trường Trung cấp y đã được bàn giao đưa vào sử dụng từ cuối năm 2014, phần mua sắm trang thiết bị dạy học, thí nghiệm đã được phê duyệt thiết kế cấu hình, hiện đang hoàn thiện lập dự toán để thẩm tra, thẩm định giá thiết bị giảng dạy – thí nghiệm...
Phát huy hiệu quả các dự án
Dòng chảy ODA cho các dự án xây dựng cơ bản có ý nghĩa rất quan trọng đối với tỉnh miền núi khó khăn như Bắc Kạn. Những dự án cải tạo, nâng cấp đường tỉnh, đường xã, hạ tầng giao thông... tạo thuận lợi cho người dân thông thương, thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn. Đồng thời góp phần kết nối phát triển kinh tế các vùng trong tỉnh cũng như với các tỉnh trong khu vực như: Dự án nâng cấp cải tạo đường tỉnh 255 huyện Chợ Đồn; Dự án tuyến đường từ 254B (Đại Sảo) – Khuổi Xỏm – Pác Cộp xã Phong Huân (Chợ Đồn); Dự án đường Đôn Phong – Nặm Tốc (Bạch Thông)...
Đối với Dự án Phát triển cơ sở hạ tầng nông thôn bền vững các tỉnh miền núi phía Bắc, mà Bắc Kạn là một trong những tỉnh được hưởng lợi, bộ mặt nông thôn của tỉnh sẽ có nhiều thay đổi. Nhiều công trình cơ sở hạ tầng được xây dựng, cải tạo và nâng cấp, kết cấu hạ tầng đồng bộ, quy mô và hiện đại hóa. Các dự án ODA cũng tập trung đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng cho công tác dạy và học, đào tạo giáo viên, quan tâm hỗ trợ giáo dục và đào tạo cho các huyện nghèo và vùng đồng bào dân tộc. Đồng thời, tăng cường cơ sở vật chất, kỹ thuật cho công tác khám và chữa bệnh, nhất là ở tuyến cơ sở, xây dựng và trang bị kỹ thuật y tế cho một số bệnh viện công tuyến tỉnh...
Những dự án ODA đang triển khai cơ bản được thực hiện theo đúng qui định hiện hành về quản lý đầu tư và xây dựng, tuân thủ hồ sơ thiết kết được duyệt. Các dự án đã hoàn thành và đang thực hiện đã phát huy được hiệu quả đầu tư, hỗ trợ tỉnh đáng kể trong việc nâng cấp mạng lưới giao thông nông thôn; y tế; hạ tầng nông thôn; phát triển thế mạnh về nông lâm nghiệp... hướng tới mục tiêu cải thiện sinh kế, xóa đói giảm nghèo bền vững cho người dân vùng dự án góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển với nhịp độ cao hơn, năng động hơn cho nền kinh tế của tỉnh.
Ngoài việc bản thân ODA là một nguồn vốn bổ sung quan trọng cho phát triển, còn có tác dụng nâng cao trình độ khoa học công nghệ, điều chỉnh cơ cấu kinh tế và làm tăng khả năng thu hút vốn từ nguồn FDI và mọi thành phần kinh tế khác. Để nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn ODA cho đầu tư xây dựng cơ bản, các cấp ngành cần có sự phối hợp chặt chẽ trong các khâu, thủ tục thực hiện dự án. Làm tốt công tác giải phóng mặt bằng, nâng cao năng lực chủ đầu tư và nhà thầu, tập trung mọi nguồn lực thi công theo đúng tiến độ và thực hiện nghiêm túc các hợp đồng ký kết...
Trong khi đầu tư công ngày càng xiết chặt thì hỗ trợ ODA gần như là nguồn vốn quan trọng trong xây dựng cơ bản. Các dự án ODA sẽ hỗ trợ và góp phần đảm bảo thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 và các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh./.